Anne als virtueel maatje voor ouderen met migratieachtergrond
Anne is een bewezen, functionerende virtuele assistent op een tablet, waarmee ouderen eenvoudig digitaal kunnen beeldbellen. Daarnaast reageert Anne op spraak, ze praat, luistert en voert taken uit. Zo kan ze ouderen herinneren aan het innemen van medicatie, maar via de agendafunctie kan Anne ook bepaalde activiteiten aankondigen. Anne krijgt vanaf 1 mei een plekje in minimaal 10 en maximaal 25 huishoudens van Almelose ouderen met een migratieachtergrond. Het gaat hierbij voornamelijk om Turkse ouderen die in de jaren zestig naar Almelo zijn gekomen om in de textielindustrie te werken. Met de subsidie wordt de inzet van de virtuele assistent Anne mogelijk gemaakt bij ouderen die voor de coronauitbraak dagbesteding kregen bij de Anemoon van zorgorganisatie IMEAN Care.
"Ineens zijn ouderen van de buitenwereld afgesloten en is hun wereld ontzettend klein geworden"
Sevilay Luiken-Dalli | Directeur IMEAN Care
Isolement doorbreken en dagstructuur bieden met Anne
“Door de coronamaatregelen is de dagbesteding voor deze ouderen abrupt gestopt. Ineens zijn ze van de buitenwereld afgesloten en is hun wereld ontzettend klein geworden”, vertelt directeur Sevilay Luiken-Dalli van IMEAN Care. “Ze zijn hun structuur kwijt, al hun sociale contacten, ze bewegen niet meer en zitten soms de hele dag op hun stoel. Sommige ouderen zijn vergeetachtig en nu extra angstig en onzeker. Andere ouderen vallen weer terug in hun depressie omdat ze de sociale contacten van de dagbesteding missen. Met Anne willen we het isolement doorbreken en ook weer wat houvast bieden in de vorm van een dagstructuur.” Sevilay Luiken-Dalli is blij met de inzet van Anne, vooral voor deze groep ouderen. “Dit is een groep ouderen zonder stem. Zeker deze generatie Turkse ouderen heeft nooit geleerd om om hulp te vragen. Ze zullen nooit iemand vragen om boodschappen voor ze te doen, ze weten de weg niet naar welzijnsorganisaties of gemeenten. We kunnen nu als zorgverleners op afstand beter mensen gaan monitoren en activeren, maar ook mensen die eenzaam zijn met elkaar in contact brengen zodat ze de contacten die ze hebben opgedaan op de dagbesteding kunnen onderhouden.”
Meerwaarde van Anne: niet alleen (beeld)bellen ook activeren
Anne biedt als digitale assistent veel meer dan Facetime of Skype waarmee mensen kunnen beeldbellen. Veel ouderen vinden dat te ingewikkeld, weet Annemarie Johannes, CEO van Anne4Care en bedenker van Anne. Het voordeel van virtuele assistent Anne is vooral het gebruiksgemak. Ook digibeten en analfabeten kunnen met Anne overweg. “We hebben de technologie in Anne echt supersimpel gemaakt. Als iemand wil bellen, dan drukken ze op het icoontje met een telefoonhoorn. En het mooie is dat je als mantelzorger of zorgverlener altijd maatwerk kunt leveren door in de agenda van Anne herinneringen te zetten die aansluiten bij iemands belevingswereld. Anne spreekt dan uit op de afgesproken tijd dat je de jarige kleinzoon moet bellen of dat je gebeld wordt door een zorgverlener. Anne ondersteunt echt de dagstructuur van mensen.”
"Mensen die vergeetachtig zijn kunnen wel vier keer vragen hoe laat de fysiotherapeut komt. Voor mantelzorgers is dat soms vervelend."
Annemarie Johannes | bedenker van Anne en directeur Anne4Care
Anne spreekt Turks en wordt nooit boos
Wat Anne verder bijzonder maakt is dat het een vriendelijke avatar is met de naam Anne die reageert op de oudere en de oudere aanspreekt in hun eigen taal, in dit geval in het Turks. Uit de vele onderzoeken die in Europa al naar Anne zijn gedaan is volgens Annemarie Johannes gebleken dat mensen het prettig vinden dat Anne nooit boos wordt. “Mensen die vergeetachtig zijn kunnen bijvoorbeeld wel vier keer vragen hoe laat de fysiotherapeut komt. Voor mantelzorgers is dat soms vervelend en die worden wat ongeduldig. Anne blijft altijd vriendelijk en wordt nooit boos. Dat vinden mensen fijn. Maar we weten ook dat Anne niet voor iedereen geschikt is: het blijft een ding, een stem, een computer. We zien vaak dat als zorgverleners of mantelzorgers enthousiast zijn ook de mensen zelf enthousiast raken.” Of de ouderen in Almelo Anne zullen accepteren als hun virtuele assistent is afwachten. Sevilay Dalli Luiken verwacht dat de meeste ouderen het in het begin even spannend vinden, maar dat veel mensen het uiteindelijk zullen waarderen.
Onderzoek door lectoraat Saxion naar inzet technologie
Of en hoe Anne de kwaliteit van leven verbetert voor de ouderen met een migratieachtergrond, is een belangrijk onderdeel van de subsidie. Het project in Almelo wordt daarom ook gebruikt om de gebruikerservaringen van ouderen te onderzoeken. Het doel van het onderzoek is dat deze vorm van zorgtechnologie vervolgens ook versneld en op grotere schaal kan worden ingezet bij andere ouderen met een migratieachtergrond. Twee lectoraten van Saxion zullen dit onderzoek gaan doen: het lectoraat Verpleegkunde onder leiding van dr. Jan Jukema en het lectoraat Technology, Health & Care onder leiding van dr. Marjolein den Ouden. Volgens Jan Jukema is het onderzoek naar gebruikerservaringen met zorgtechnologie in de doelgroep ouderen met een migratieachtergrond uniek in Nederland. “Er kan ontzettend veel met zorgtechnologie, maar de gebruikerservaringen van de oudere en de professional zelf zijn van onschatbare waarde om te zorgen dat we dit op de best mogelijke manier in de toekomst kunnen inzetten”, zegt Jukema.
Het project waarbij Anne wordt ingezet bij migrantenouderen is één van de projecten van het project 'Gezond ouderen worden in twee werelden'
