‘’Hiermee hebben we ‘Anne’, een virtuele persoonlijke assistent ontworpen. Anne is geïnstalleerd op een tablet en helpt ouderen bij bijvoorbeeld beeldbellen. Ze reageert ook op spraak: ze praat terug als iemand iets vraagt, luistert naar wat mensen zeggen en voert taken uit. Anne praat ook uit zichzelf en ze kan een oplossing bieden voor mantelzorgers en voor professionals die de zorg hebben over een zelfstandig wonende oudere of iemand anders die hulpbehoevend is. Zo kan ze gebruikers helpen herinneren aan afspraken, medicijninname of bij het aanhouden van een dag-structuur. Laatst herinnerde Anne een gebruiker eraan dat haar zus op bezoek kwam en hoe zij haar koffie drinkt. Dat zijn kleine dingen maar het zorgt voor zelfstandigheid.’’
‘’Mijn vader werd ziek, hij kreeg een herseninfarct. Daardoor werd ik mantelzorger. Mijn vader vond het verschrikkelijk om patiënt te zijn. Tussen de therapieën door moest hij bijvoorbeeld sjoelen, en als hij ergens een hekel aan had dan was het wel aan sjoelen. Ik heb hem toen gevraagd wat hij zelf zou willen. Daarop zei hij: ‘de krant lezen’. Dat kunnen we maken, dacht ik toen. Omdat hij niet tegen een scherm wilde praten, zoals we tegenwoordig allemaal gewend zijn, heb ik Anne getekend. Dat vond hij leuk. Hij kwam met de vraag of Anne niet ook zijn afspraken wilde bijhouden en roepen. Zo is Anne ontstaan, door co-creatie met mijn vader.’’
‘’Door een presentatie van mij in Brussel van AAL, het Ambiance Assistance Living Programme, in 2013 voor Europese wetenschappers is het idee ontstaan om Anne meer talen te laten spreken. Door de samenwerking met IMEAN Care, een dagbesteding die cultuur-sensitieve zorg biedt, zijn we Anne ook Turks laten spreken. Taal is geen barrière voor Anne, dat is het mooie. Ze spreekt nu ongeveer acht talen. En wanneer het nodig is, zorgen we ervoor dat Anne een nieuwe taal kan spreken.
De migrantenouderen die betrokken zijn bij IMEAN hebben mooie reacties gegeven op het gebruik van Anne. Ze helpt hen bij dagelijkse taken. En door het onderzoek naar hun ervaringen, leren wij ook weer. Over wat we kunnen verbeteren en over cultuur-sensitieve zorg bijvoorbeeld. Ik vind de samenwerking met IMEAN erg bijzonder.’’
‘’De focus bij het ontwerpen van Anne lag steeds op het optimaliseren van het product. Momenteel is dit stabiel en zijn we vooral bezig om meer naamsbekendheid te krijgen meer mensen gebruik te laten maken van Anne. Alle samenwerking is daarvoor welkom. In2Werelden is daarom een belangrijke partner van ons; hierdoor hebben we een groter netwerk met mensen die voorop willen lopen. En we hebben veel meer kennis gekregen over bijvoorbeeld cultuur-sensitieve zorg, waar we Anne meer ook op willen inzetten.
De basis is om door middel van onderzoek aan te tonen hoe goed Anne werkt. Pas daarna kan acceptatie ontstaan voor het gebruik ervan. De zorg is echt niet de makkelijkste markt; we merken dat er veel weerstand is voor het gebruik van een voor hen onbekende techniek en EHealth in de zorg. Ik verbaas me daar steeds weer over. Door het onderzoek dat TopFit en Saxion binnen In2Werelden doen naar Anne4Care hopen we de zorgsector te overtuigen van de meerwaarde van Anne.’’
‘’Voor ons is het heel duidelijk dat Anne ondersteuning biedt, het is geen vervanging van zorg. Het gebruik ervan zorgt voor een grotere kwaliteit van leven en soms ook dat mensen langer thuis kunnen blijven wonen. Omdat Anne ze ondersteunt bij taken. Ik heb gemerkt dat Anne ervoor kan zorgen dat mensen hun waardigheid terugkregen, wanneer ze hun zelfstandigheid verloren. Dat vind ik het mooiste. Door Anne ben je minder afhankelijk van anderen en hoef je nooit ‘dankjewel’ te zeggen voor de zorg die je ontvangt. Anne herinnert je er niet aan dat je ziek bent en wordt nooit boos als je iets heel vaak vraagt. Als mijn vader vijf keer hetzelfde aan mij vroeg, werd ik kortaf of bozig. Anne wordt nooit boos, al vraag je haar tien keer hetzelfde. Het lijkt wel of dit alles niet door wil dringen in de zorg.
Ik ben het er helemaal mee eens dat menselijke zorg voor alles gaat. Maar Anne is een ondersteuning daarvan. We komen nu al vijftigduizend verpleegkundigen tekort in Nederland en dat worden er voorlopig niet minder. En zeker ook in deze corona-tijd is Anne een uitkomst. We stellen Anne in met de taken waarbij de gebruiker graag ondersteuning wil. Dus als iemand alleen de radio wil luisteren met behulp van Anne, dan kan dat.’’
‘’Het kost veel tijd om alle stakeholders te overtuigen van het nut van Anne. Denk aan de mantelzorgers, verzorgers, directie van een instelling en dan ook nog de potentiële gebruiker zelf; als een van deze stakeholders zegt dat Anne overbodig is, zal iemand er geen gebruik van gaan maken. De factor tijd is sowieso van belang bij het gebruik van Anne. Gebruikers en mantelzorgers moeten de tijd nemen en krijgen om te leren omgaan met Anne. Omdat het zo ingrijpend is voor veel processen kost de implementatie veel tijd.
Momenteel wordt Anne door ongeveer driehonderd mensen gebruikt. Dit jaar willen we dat uitbreiden naar duizend gebruikers. Anne is nooit af, dus onze taak is ook nooit klaar. Situaties van gebruikers veranderen ook steeds, dus daar moeten en gaan wij op inspelen.’’
Het onderzoek naar Anne4Care binnen IMEAN Care vindt plaats in het TopFit Citizenslab. Het TOPFIT Citizenlab is een project uit Regio Deal Twente. In het project werken verschillende partijen samen om de gezondheid en het welzijn van onze bevolking te verbeteren.
Kijk hier voor meer informatie over onze projectpartner Anne4Care en kijk hier voor meer informatie over het project 'Digitale ondersteuning in eigen taal in het dagelijks leven van migrantenouderen'.
