Aanvankelijk zou het onderzoek zich richten op gezondheidsproblemen onder Turkse oudere vrouwen in Deventer. Maar door de coronacrisis werd dit omgevormd tot een onderzoek specifiek naar eenzaamheid onder deze doelgroep. Eenzaamheid is een probleem dat al langer speelt, maar in deze tijd nog groter kan worden. Risan Abukan (22) en Melanie Roelofs (20), twee van de studenten die momenteel werken aan het onderzoek, vertellen samen met hun projectleider over het belang van het onderzoek. Risan: ‘’ik heb vaak gezien dat de ouderen zich alleen voelen.’’
Risan vertelt over haar eigen Turkse achtergrond. ‘’Daardoor kun je jezelf soms makkelijker inleven in de Turkse ouderen. Ik merk tijdens mijn stages en ervaringen bij mijn bijbaantje dat Turkse ouderen een taalbarrière hebben en niet kunnen communiceren met de zorgverlener. Zij voelen zich daardoor alleen. Wanneer ik langskom en de ouderen horen dat ik Turkse ben, dan hebben ze het gevoel dat ze niet alleen zijn en even kunnen praten. Ze willen graag praten met de hulpverlener, maar de taalbarrière maakt het lastig. Toen ik dit project tegenkwam in mijn opleiding dacht ik meteen: ‘’Dit is iets waar we deze ouderen echt mee kunnen helpen.’’
De groep van zeven studenten interviewde aan de hand van videobellen en telefoongesprekken voor een opdracht vanuit het lectoraat Verpleegkunde zes vrouwen met een Turkse achtergrond. Maar ook een aantal stakeholders, zoals medewerkers van een dagbesteding en het landelijk expertisecentrum Pharos. Melanie: ‘’De stakeholders gaven veel informatie over het onderwerp. Zij zijn nu ook al veel bezig met het tegengaan van eenzaamheid onder deze ouderen. De dagbesteding brengt bijvoorbeeld pakketjes langs en belt met de ouderen. De ouderen zelf schreven hun eenzaamheid veelal toe aan de coronacrisis. Ze kunnen niet even langs gaan bij hun buren voor een praatje en ze kunnen niet naar de dagbesteding. Maar eenzaamheid is natuurlijk ook een probleem dat al langer bestond. Tijdens de interviews zijn we ingegaan op het probleem van eenzaamheid vóór de coronacrisis en we hebben gevraagd hoe het nu is. Zo kunnen we kijken wat we het beste kunnen inzetten om hun gevoel van eenzaamheid te verminderen.’’
Melanie vertelt: ‘’De ouderen kunnen goed omgaan met hun telefoon, maar ze vinden het bijvoorbeeld wel fijn als hun kinderen helpen uitleggen hoe het allemaal precies werkt.’’ Risan geeft haar eigen oma, een vrouw met Turkse achtergrond, als voorbeeld. ‘’Zij vindt Facebook erg leuk maar zij wil wel graag dat ik de foto’s er voor haar op zet. Die hulp is belangrijk.’’ De groep studenten kon gebruik maken van hun eigen netwerk, aangezien vijf van de zeven studenten zelf een Turks-Nederlandse achtergrond hebben. Melanie: ‘’dat was ideaal bij het vinden van de deelnemende ouderen.’’
De zeven studenten werken vanuit drie verschillende opleidingen samen, en gaan op zoek naar een ‘smart solution’. Bij Saxion Smart Solutions werken studenten van verschillende opleidingen samen aan opdrachten vanuit de lectoraten, het bedrijfsleven en non-profit instellingen. Ze voeren in teamverband opdrachten uit, waarbij vernieuwing, creativiteit en samenwerking centraal staan. Risan, studente Gezondheid en Technologie, vertelt dat deze samenwerking heel leerzaam is. ‘’Je leert ook andere dingen van elkaar, die bij je eigen opleiding niet naar voren komen.’’ Melanie, studente Creative business: Media, Informatie en Communicatie, had al ervaring met interviewen, dus zij heeft het eerste interview gedaan zodat de anderen van haar konden leren hoe dat moet.
Opdrachtgever van het project, Karin Tanja-Dijkstra, beaamt dat deze manier van samenwerken een grote meerwaarde heeft. ‘’Studenten van verschillende opleidingen komen samen tot een veel mooiere oplossing dan wanneer je dit vanuit één discipline benadert.’’ Aan de hand van de interviews en een literatuuronderzoek is de projectgroep momenteel op zoek naar goede interventies die eenzaamheid bij de doelgroep kunnen tegengaan. De ouderen is gevraagd wat hun wensen en behoeftes hierbij zijn. De projectgroep is bezig met het ontwerpen van een technologische interventie of een hulpmiddel voor de Turkse ouderen. Dit hulpmiddel kunnen ze inzetten om het contact op afstand meer mogelijk en gebruiksvriendelijk te maken voor deze doelgroep, zoals een instructievideo in het Turks met animaties.
Yvonne Kerkhof is de begeleider van de studenten en is daarnaast betrokken bij het overkoepelende onderzoek naar het gezond en vitaal ouder worden van Turks-Nederlandse ouderen in Deventer. ‘’Het overkoepelende project, waar straks ook weer andere studenten mee aan de slag gaan, is een speerpunt van ons lectoraat. Migrantenouderen hebben een slechtere gezondheid dan ouderen met een Nederlandse afkomst. Er is bijvoorbeeld vaker sprake van diabetes en dementie bij deze groep. De aansluiting met de reguliere gezondheidszorg ontbreekt en je ziet dat de behoeftes van deze mensen, mede door de taalbarrière, niet goed worden opgepakt. Er moet meer gekeken worden naar de vraag hoe we beter persoonsgerichte zorg aan deze doelgroep kunnen verlenen. Ons doel is het ontwerpen van goede interventies die eenzaamheid tegengaan, zowel nieuwe als bestaande interventies. Deze face-to-face en eHealth oplossingen worden ontworpen door samen te werken met de ouderen als gelijkwaardige partners. Hierdoor kunnen de interventies beter geïmplementeerd worden omdat ze aansluiten bij de wensen en behoeften van de doelgroep zelf. Daarmee willen we de gezondheidsverschillen voor migrantenouderen kleiner maken. We werken in dit project samen met Pharos, een kenniscentrum met expertise op het gebied van migratie.’
Na de looptijd van een half jaar sluiten de studenten in juli 2020 het deelonderzoek af naar eenzaamheid onder Turkse ouderen in coronatijd.
